หม้อสามขาใช้ใส่อะไร
หม้อสามขาใช้ใส่อะไร
เป็นคำถามสุดคลาสสิก บ้านเราไม่รู้ว่ามีการศึกษา residue analysis กันไปบ้างหรือยัง ถ้ายังก็น่าทำเป็นอย่างมาก เพราะฉะนั้นแบบหม้อสามขานี้ พบในจีน ตั้งแต่ลุ่มน้ำฮวงเหอ ลงมาจนถึงแยงซี ในจีน วัฒนธรรมการใช้หม้อสามขา กำหนดอายุระหว่าง 9000 ปีจนถึง 5,000/4,500 ปีมาแล้ว ก่อนที่จะกลายเป็นยุคสำริด ในที่สุด
ในไทยเราพบ ในเขตแนวเทือกเขาตะวันตกไล่ลงไปจนถึงภาคใต้และเข้าไปจนถึงมาเลเซีย ที่มีชื่อเสียงได้แก่แหล่งโบราณคดีบ้านเก่า กาญจนบุรี และหนองราชวัตร สุพรรณบุรี มีอายุประมาณ 4,100 ถึง 3,500 ปีมาแล้ว
ดังนั้นจึงสะท้อนเรื่องการอพยพเคลื่อนย้ายของคน ส่วนจะเป็นคนกลุ่มไหนนั้น ในสมัยก่อนเคยมีการพิสูจน์ โยงใยไปถึงเรื่องคนไทย แต่ในปัจจุบัน คาดว่า อาจจะเป็นกลุ่มคนที่พูดภาษา ตระกูลออสโตรเอเชียติก (มอญ-เขมร-เขียนคำเก่าเผื่อคนไม่เข้าใจ) อาจมีออสโตรนีเชียน (มลายู-ในความหมายกว้าง) อยู่ด้วย
มาถึงคำถามว่าใส่อะไร จากการศึกษาในประเทศจีน พบว่าหม้อสามขา ใส่อาหารหลายอย่าง ซึ่งอาหารเหล่านั้นต้องการการอุ่นด้วยความร้อน หรือใส่เครื่องหอม ที่นำมาเผาไฟ เช่นกำยาน
แต่ที่น่าสนใจ ก็คืองานวิจัยเรื่อง Fermented beverages of pre- and proto-historic China โดย Patrick E. McGovern และคณะ พบว่าหม้อสามขาพวกนี้ บางส่วนใช้สำหรับการใส่เหล้า ที่ทำจากเหล้าข้าวเจ้าหรือ เป็นเหล้าข้าวฟ่าง อันนี้ขออ้างอิงหน่อย เดี๋ยวจะชอบมีคนมาเม้นว่าเอาข้อมูลมาจากไหน
นอกจากนี้งานวิจัยอื่นในจีนยังพบว่าหม้อสามขาไม่ได้เป็นหม้อที่ใช้สำหรับคนทั่วไปโดยเฉพาะในสมัยราชวงศ์ซาง ซึ่งเริ่มมีการพัฒนา ใช้กันในหมู่ ชนชั้นนำหรือคนที่มีฐานะในสังคม นี่จึงเป็นเหตุผลให้ในสมัยราชวงศ์หลังจากนั้นเช่นราชวงศ์โจว จึงมีการใช้หม้อสามขาทำจากสำริด ที่เรียกกันว่าติ่ง (Ding) เพื่อใส่เหล้า
เราถือเป็นอาหารที่มีสถานะพิเศษ เพราะว่าได้จากการ ผลิต จากข้าวซึ่งต้องเป็นผลผลิตส่วนเกินในสังคม จึงทำให้เหล้ามีราคาแพงแต่ในแต่ไรมาจึงใช้สำหรับพิธีกรรมและโอกาสพิเศษ มาหลายพันปีแล้ว
ดื่มกันต่อไปครับ
ปล. หม้อสามขาในภาพได้มาจากเขาทะลุ จังหวัดชุมพร ปัจจุบันจัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ ชุมพร
บทความทั้งหมดเขียนโดยคุณ โบราณคดีเชิงวิพากษ์ Critical Archaeology
![]() |
22 ก.ค. |+2016| 21:00 |
![]() |
09 มี.ค. |+2016| 22:44 |
![]() |
22 เม.ย. |+2015| 23:58 |
![]() |
27 พ.ค. |+2025| 07:14 |
![]() |
11 มี.ค. |+2016| 21:19 |
จำนวนคอมเม้น: 0ยังไม่มีความคิดเห็น