ภาพเขียนสีรูปกลอง/ฆ้อง
ภาพเขียนสีรูปกลอง/ฆ้อง
มีภาพอยู่ 3 แห่งที่ตอนนี้นึกออกว่ามีภาพของรูปกลอง หรือ ฆ้อง คือ
ที่แรก ผาแต้ม อ.สีชมพู จ.ขอนแก่น
ที่ที่สอง ถ้ำตาด้วง ต.ช่องสะเดา อ.เมือง จ.กาญจนบุรี
ที่ที่สาม ผาลาย (หัวซาน) มณฑลกวางสี ประเทศจีน
ภาพวงกลมที่เห็นทั้งสามภาพนี้เป็นอะไร ในกรณีของที่ผาลายนั้นชัดเจนว่าคงเป็นกลองมโหระทึกในวัฒนธรรมด่งเซิน (Dongson) หรือเรียกแบบจีนอาจเป็นในกลุ่มของกลองแบบหลี่เหลียว (Li Lao drum) เพราะวาดเป็นวงกลม โดยตรงกลางเป็นรูปดวงดาวหรือแฉกของพระอาทิตย์ ซึ่งเป็นลักษณะสำคัญของหน้ากลองมโหระทึก
นิดนึงคำว่า "หลี่เหลียว" (俚獠) นี้คือคำเรียกรวมของกลุ่มชนพื้นเมืองที่จีนมองว่าอยู่นอกอารยธรรมฮั่น อาศัยอยู่ในพื้นที่จีนตอนใต้และเวียดนาม เช่นพวกไท-กะได/ไท-ขร้าไท
เมื่อเทียบเคียงกับที่ผาลาย ทำให้มีการสันนิษฐานว่าที่ผาแต้ม และถ้ำตาด้วง คงเป็นกลองมโหระทึก ซึ่งก็อาจจะเป็นไปได้
แต่ทั้งผาแต้ม และถ้ำตาด้วง ก็ไม่มีการวาดรูปดาว/พระอาทิตย์ไว้ที่กึ่งกลางของวงกลม ถ้าไม่ใช่กลองมโหระทึกแล้วจะเป็นอะไรได้
ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีวัฒนธรรมเครื่องดนตรีสำคัญอย่างหนึ่งคือ ฆ้อง (Gong) พบในหลายวัฒนธรรม ถ้าใบเล็กก็จะถือคนเดียว ถ้าเป็นชุดหลายฆ้องก็จะแขวนกับไม้เป็นแผง ถ้าฆ้องใหญ่มากก็แขวนแค่ใบเดียวแล้วมีคนหาม แต่นอกจากฆ้องก็มีพวกกลองไม้หน้ากลองขึงด้วยหนังสัตว์อีกแบบที่นิยมหามกันในงานสำคัญๆ ก็เป็นอีกเครื่องดนตรีที่ตัดทิ้งไม่ได้
ในกรณีของผาแต้มมีคนเพียง 1 คนที่ทำท่าตี ทำให้นึกถึงฆ้องแบบเป็นแผง ส่วนคนข้างๆ เหมือนจะถือบางสิ่งที่เป็นทรงกลมคล้ายกับฆ้องขนาดเล็ก ซึ่งเป็นฆ้องมือ ไม่ต้องแขวน ดังนั้น เราจึงไม่สามารถเห็นเครื่องดนตรีกลมๆ แล้วบอกว่าเป็นกลองมโหระทึกได้เสมอไป อาจเป็นฆ้องก็ได้
แต่ปัญหาอย่างหนึ่งก็คือ เท่าที่ผมเคยเห็น ในช่วง 2,000-2,500 ปีที่เชื่อว่าภาพเขียนสีพวกนี้วาดขึ้น หลักฐานเครื่องดนตรีที่เจอมีเพียงกลองมโหระทึกเท่านั้น ส่วนฆ้องไม่เคยเจอเลยในยุคนั้น จะสันนิษฐานว่าเป็นกลองมโหระทึกก็ได้ไม่เสียหายอะไร
กลอง หรือ ฆ้อง พวกนี้ตีไปทำไมมีหลายเหตุผลมาก ทั้งเรื่องการขอฝน เรื่องพิธีกรรมความตาย และอื่นๆ ต้องพิจารณาบริบทที่แตกต่างกันไป
บทความทั้งหมดเขียนเรียบเรียงโดยคุณ โบราณคดีเชิงวิพากษ์ Critical Archaeology
![]() |
24 มิ.ย. |+2015| 20:49 |
![]() |
18 เม.ย. |+2016| 00:26 |
![]() |
22 ก.พ. |+2016| 14:32 |
![]() |
15 มี.ค. |+2016| 22:06 |
![]() |
09 มี.ค. |+2025| 09:38 |
จำนวนคอมเม้น: 0ยังไม่มีความคิดเห็น