ภาพที่ละเอียดที่สุดจากกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน
ภาพที่ละเอียดที่สุดจากกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน
วันนี้เราจะพาคุณไปพบกับสายตาใหม่ของมนุษยชาติ จากทีมนักวิจัยที่มหาวิทยาลัยคอร์เนลล์ ที่สามารถถ่ายภาพอะตอมได้คมชัดที่สุดเท่าที่โลกเคยเห็นมา!
ย้อนกลับไปปี 2018 ทีมนี้เคยทำลายสถิติด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบพิเศษ ร่วมกับเทคนิคที่ชื่อว่า Ptychography — มันคือเทคนิคที่ใช้การซ้อนลายจุดรบกวนของอิเล็กตรอน แล้วให้ AI คำนวณย้อนกลับมาจนได้ภาพของสิ่งที่เล็กมากๆ อย่างอะตอม
แต่ตอนนั้นมันยังมีข้อจำกัดครับ — ต้องใช้กับวัสดุที่บางระดับไม่กี่อะตอมเท่านั้น
Fast forward มาถึงวันนี้ — ปี 2021 ทีมเดิมนำโดยศาสตราจารย์ David Muller เขาไม่ได้แค่ทำลายสถิติเดิม แต่ทุบมันทิ้ง และสร้างภาพที่ละเอียดยิ่งขึ้นกว่าเดิมสองเท่า
กล้องที่ใช้ชื่อว่า EMPAD (Electron Microscope Pixel Array Detector) ร่วมกับอัลกอริธึม 3D Reconstruction ที่ฉลาดระดับเทพ AI
และภาพที่ได้ออกมานั้น ละเอียดจนสิ่งเดียวที่เบลอคืออะตอมสั่นเพราะความร้อนของตัวมันเอง — เรียกได้ว่าเรามองเห็นไปจนถึงขอบเขตสุดท้ายของความละเอียดทางฟิสิกส์!
ลองนึกถึงอิเล็กตรอนที่ยิงไปกระทบวัตถุ แล้วสะท้อนกลับมาเป็นลวดลายซ้อนทับกัน เหมือนลายเลเซอร์ที่คุณเคยเห็นเวลาส่องแมวเล่น — แต่นี่คือแมวระดับควอนตัม! ทีมนักวิทยาศาสตร์ใช้ AI อ่านลวดลายนั้น ย้อนกลับไปว่ามันสะท้อนจากรูปร่างของอะไร แล้วค่อยๆ ประกอบภาพแบบละเอียดสุดๆ ออกมา
ภาพที่ออกมาคือผลึกของสารชื่อว่า Praseodymium Orthoscandate ที่ซูมเข้าไปถึง 100 ล้านเท่า! และสิ่งที่เห็นคืออะตอมที่เรียงตัวเป็นระเบียบ เหมือนแถวทหารเรืองแสงในสนามมืด
และนี่ไม่ใช่แค่ความสวยงามครับ แต่ยังเปิดทางให้เราจับตาดูอะตอมแปลกๆ ได้ทีละตัว — จะเอาไปศึกษาเซมิคอนดักเตอร์ ตัวเร่งปฏิกิริยา หรือแม้แต่สังเกตเส้นใยสมองในระดับซินแนปส์ก็ยังได้!
การถ่ายภาพอะตอมครั้งนี้ ไม่ใช่แค่เรื่องกล้อง แต่มันคือการมองเห็นโลกใหม่ ที่เคยซ่อนตัวอยู่ในความเล็กระดับควอนตัม
และเรากำลังเดินเข้าสู่ยุคที่มนุษย์มองเห็นได้ในระดับที่ธรรมชาติเคยปิดไว้
บทความทั้งหมดเขียนเรียบเรียงโดยคุณ ท่องอวกาศ กับนายเฉาก๊วย
![]() |
09 ก.ค. |+2015| 00:41 |
![]() |
15 มี.ค. |+2016| 23:26 |
![]() |
30 มี.ค. |+2016| 23:58 |
![]() |
09 เม.ย. |+2016| 20:54 |
![]() |
26 มี.ค. |+2019| 09:48 |
จำนวนคอมเม้น: 0ยังไม่มีความคิดเห็น